ناگفته‌هایی درباره لایه مخوف و پنهان اینترنت

به گزارش روز پلاس، سالی که وودی آلن فیلم «ویکی کریستینا بارسلونا» را ساخت، بسیاری از بینندگان مسحور زیبایی این شهر اسپانیایی شده بودند و هوای سفر به آنجا به سرشان زده بود اما همان روزها، تقریبا همزمان با این فیلم، آلخاندرو ایناریتو، کارگردان مطرح سینما، فیلمی با نام «زیبا» (Biutiful) ساخت که اتفاقا حوادث آن نیز در بارسلونا می‌گذشت اما این شهر با لوکیشن‌های فیلم آلن، زمین تا آسمان فرق داشت؛ انگار از دو سیاره متفاوت بودند و نه از یک شهر مشترک. اولی باغ‌های محلی و زمین‌های حاصل‌خیز در کنار اتوبان‌های زیبا و مجهز را نشان می‌داد، درحالیکه در دومی شاهد محله‌های بدنام، کثیف و نابسامان بودیم.

این حکایت بیشتر شهرهای بزرگ است که زاغه‌ها در سایه ساختمان‌های بلند و مجلل رشد می‌کنند و مجموع این دو، شهرهای بزرگ را می‌سازد. هر شهری روی تاریک و مخوف خود را در محله‌های بدنام پنهان می‌کند؛ جایی که خلافکاران شهر در آن خانه دارند. یافتن این محله‌های بدنام که پایتخت شرارت هستند، کار دشواری نیست. وقتی وارد شهری می‌شوی کافی است دقت کنی که مردم به کدام سو نگاه نمی‌کنند. این محله‌ها ناخودآگاهِ شهرهای تمیز و متمدن هستند.

زاغه اینترنت کجاست

پهنه عظیم اینترنت مانند متروپلیسی است که از هر سو رشد کرده و سره و ناسره را یکجا و درهم در خود دارد. از زمانی که مرورگر را باز می‌کنی و نام گوگل را در جایگاه نشانی می‌نویسی، هر آنچه بشود جست‌وجو کرد و بتوانی در این جایگاه آن را پیدا کنی، فقط درصد کمی از حجم کل اینترنت را تشکیل می‌دهد. می‌گویند چیزی حدود 15 درصد و باقی مانند شخصیت انسان که چون کوه یخ بیشترش زیر آب است، در شبکه عمیق (DeepNet) جا گرفته‌اند.

درست است که شبکه عمیق را جایی خطرناک و مخوف می‌دانند اما به اعتقاد کارشناسان فناوری، زیربنا و تأسیسات سیستم‌ها و رژیم‌های سیاه، همین فضای عجیب است. اینکه نام این بخش از فضای مجازی را تاکنون نشنیده‌اید یعنی تاکنون گذرتان به آنجا نیفتاده و این اتفاقی خوب است اما واقعیت این است که فضای اینترنت عمیق هر روز بزرگ و بزرگ‌تر می‌شود و خود را برای استفاده‌های خوب و بد آماده می‌کند.

گزارش‌های جدید مراکز امنیتی در اینترنت این فضا را اینگونه تعریف می‌کنند: دیتای مجازی که به‌صورت عادی و از سوی موتورهای جست‌وجوی مرسوم فهرست نمی‌شوند و دسترسی به این اطلاعات از مسیرهای استاندارد ممکن نیست. برای دسترسی به نیمه مبهم اینترنت کاربران باید به‌صورت ناشناس حضور یابند و برای این کار نیز به ابزارهای مخفی‌کننده هویت احتیاج دارند. نیمه عمیق اینترنت در ماه‌های اخیر، همزمان با محاکمه «راس اوبریخت» (Ross Ulbricht)، یکی از فعالان این زمینه، سر زبان‌ها افتاد اما با وجود این خبر، هنوز ماهیت این فضای مبهم کاملا مشخص نشده است.

حجم اینترنت عمیق چقدر است

هرگز نمی‌توان ابعاد و اندازه‌های محتوای اینترنت عمیق را درک کرد. هرگز نمی‌توان تصویر جامع و کاملی از آنچه در این فضای تاریک در جریان است ارائه داد. یکی از دلایل این ابهام ماهیت غیرقانونی اطلاعات در این فضای تاریک است؛ برای همین نمی‌توان آمار و ارقام تازه‌ای از آن به دست آورد. همچنین گزارش‌ها حاکی از آن است که این فضا مدام در حال تغییر است. شبکه‌های موجود که در چنین فضایی تنفس می‌کنند، براساس اتفاق‌های تازه محتوای خود را تغییر می‌دهند. همچنین بازارهای فعال در این عرصه بر رشد نیمه عمیق تأثیر فراوانی می‌گذارند.

آدم‌های خوب هم از اینترنت عمیق استفاده می‌کنند

بسیاری افراد از این محیط برای خرید دارو و دیگر چیزهای غیرقانونی استفاده می‌کنند اما این مسئله به افرادی با مقاصد غیرقانونی محدود نمی‌شود؛ برخی افراد به دلایل مختلف دوست دارند هویت خود را در محیط‌های مجازی به‌صورت مخفی حفظ کنند. آنها سعی می‌کنند با استفاده از «اینترنت عمیق» هویت خود را از دولت‌ها و سازمان‌های گوناگون مخفی نگه دارند.

برخی از این افراد برای مقاصد مورد نظر خود و برای تأمین امنیتشان لازم است هویت خود را مخفی نگه دارند؛ از این دست افراد می‌توان به افشاگران - که در سال‌های اخیر تعدادشان زیاد شده - و روزنامه‌نگارانی که در پی تهیه گزارش باید به اطلاعات محرمانه دست پیدا کنند، اشاره کرد.

بازار فروشندگان و خریداران مواد مخدر

یکی از 15 بازار اصلی فروشندگان مواد مخدر در دنیا در اینترنت عمیق است؛ از فروشندگان و خریداران خرده‌پا تا کسانی که با اعداد و ارقام بالا سر و کار دارند.

مهم‌ترین مکان برای افرادی که به دنبال مواد خاصی هستند، این فضای وهم‌آلود است. البته خرید و فروش مواد مخدر در این فضا رقابت سنگینی با دیگر اقلام غیرقانونی دارد. از جمله حساب‌های به‌سرقت‌رفته اینترنتی مانند بازی‌های کامپیوتری و دیگر سرویس‌ها در اینجا به فروش می‌رسد.

عکس بده، تحویل بگیر

درخواست و دریافت مدارک تقلبی که به افراد برای گرفتن تابعیت کشورهای دیگر کمک می‌کند، در این فضا رد و بدل می‌شود. از سوی دیگر دریافت شناسنامه، گذرنامه و دیگر مدارک به‌صورت غیرقانونی از این محیط مهیا می‌شود. در اینترنت عمیق و فعالیت‌های غیرقانونی‌اش کار به همینجا ختم نمی‌شود. استخدام کارآگاه شخصی و حتی قاتل، از فعالیت‌های ممکن در این محیط عجیب است.

میزبان بدافزارهای خطرناک

وقتی صحبت از آشوب و بی‌قانونی باشد، نمی‌توانیم بر یکی از مهم‌ترین خرابکاری‌ها در عصر جدید چشم ببندیم. خرابکاری‌های اینترنتی که عموما از بدافزارها و نرم‌افزارهای مخرب استفاده می‌کنند برای انجام عملیات خود به میزبان نیاز دارند. اینترنت عمیق یکی از بهترین و مخفیانه‌ترین میزبان‌های ممکن است. «Cryptolocker» یکی از معروف‌ترین ابزارها برای قربانی گرفتن در محیط اینترنتی است که پایگاه اصلی آن در اینترنت عمیق است.

اینترنت تاریک

اینترنت تاریک به مجموعه‌ای از وب‌سایت‌ها گفته می‌شود که به‌صورت عمومی می‌توان آنها را مشاهده کرد اما «آیپی» و آدرس آنها به‌صورت ناشناس است و از این‌رو به آنها وب‌سایت‌های مخفی گفته می‌شود. درباره این وب‌سایت‌ها باید گفت می‌توان آنها را مشاهده کرد اما پی بردن به کارکرد و پشت پرده آنها بسیار دشوار است. نکته دیگر اینکه این سایت‌ها را نمی‌توان از طریق موتورهای جست‌وجوی مرسوم یافت.

بیشتر وب‌سایت‌ها در اینترنت تاریک، رمزگذاری برای مخفی‌سازی را با استفاده از فناوری «ثور» انجام می‌دهند. این ابزار برای مخفی‌سازی «آیپی» شخصی و مکان یوزرهای عادی نیز استفاده می‌شوند و استفاده گسترده از آن به ابزاری برای جست‌وجو در اینترنت تاریک تبدیل شده است. برای همین کاربرانی که در جست‌وجوی دستیابی به وبسایتی در محیط مخوف و غیررسمی اینترنت هستند، مجبورند از ابزار کدگذاری‌شده «ثور» استفاده کنند.

در برخی جوامع بسته که استفاده از اینترنت به‌صورت معمول ممنوع است، استفاده از این روش‌ها برای ارتباط با دنیا به کار گرفته می‌شود اما استفاده مرسوم از نیمه تاریک اینترنت برای خرید و تهیه مواد مخدر و حتی اسلحه انجام می‌گیرد.

شبکه عمیق یا شبکه تاریک

این دو واژه گاهی به جای یکدیگر استفاده می‌شوند اما باید به این نکته توجه کرد که این دو مفهوم با هم تفاوت دارند. «شبکه عمیق» تمام محتوای اینترنتی را در بر می‌گیرد که بیرون از دایره موتورهای جست‌وجو قرار دارد، از این‌رو می‌توان اینطور در نظر گرفت که «شبکه تاریک» زیرمجموعه‌ای از شبکه عمیق است؛ بنابراین در شبکه عمیق با صفحه‌هایی در ارتباط هستیم که دلایل خرابکارانه و مجرمانه ندارند اما این شرایط در شبکه یا اینترنت تاریک فرق می‌کند. این دالان‌های تاریک و عمیق عجایب فراوانی در خود نهفته دارند. همانطور که نمی‌توان ماهیت این شبکه‌ها را در فضای عادی ردیابی و مشاهده کرد، این دالان‌ها نیز هر کدام ماجرای منحصر به خود را دارند.

سکه رایج دنیای مخوف

در اعماق تاریک اینترنت داد و ستد کاری مرسوم است و برای هر داد و ستدی به پول نیاز است اما استفاده از پول عادی در چنین فضایی برای خلافکارانی که همواره در پی نقض قوانین هستند، کاری دردسرساز است؛ برای همین استفاده از «بیتکوین» در این فضا رایج است.

آمار و ارقام نشان می‌دهد که فقط در آمریکا سالانه صد میلیون دلار صرف خرید و فروش مواد مخدر می‌شود و همه این تبادلات مادی از طریق بیتکوین، پول دنیای مجازی، انجام می‌شود. بیت کوین را به دلیل آمیختگی در شبکه‌های مختلف و شرایط خاص، کمتر می‌توان پیگیری کرد و برای همین فعالان در حوزه‌های مخفی نت از آن استقبال کرده‌اند.

دولت‌ها در برابر سایه‌ها

پلیس بین‌الملل بارها از شبکه‌های بزرگ اینترنتی مانند گوگل، فیسبوک و دیگر شبکه‌ها درخواست کرده برای دستگیری مجرمان بین‌المللی به آنها کمک کنند؛ درخواستی که هر بار از سوی این غول‌های اینترنتی پذیرفته نشده است. حتی اگر شبکه‌های بزرگ مجازی درخواست دولتمردان برای افشای اطلاعات کاربران را می‌پذیرفتند، کمک چندانی به آنها نمی‌شد، چراکه لانه اصلی تبهکاران، تروریست‌ها و خرابکاران، همان دالان‌های تاریک و مخوف اینترنتی است.

«طالبان» در دورانی که «بن‌لادن» هنوز زنده بود، برای جابه‌جایی و تهیه برخی تسلیحات نظامی و برای انجام هماهنگی‌ها میان افراد خود از شبکه‌های تاریک اینترنت استفاده می‌کردند. در عصر حاضر نیز داعش، به عنوان گروه تروریستی که با ابزار مدرن ناآشنا نیست، برای یورش به مزرهای آرامش، صلح و ثبات از امکانات دنیای مخفی و مخوف استفاده می‌کند. بارگذاری ویدئوهای تبلیغاتی توأم با خشونت که قرار است در فضای عمومی منتشر شود، از طریق اینترنت مخفیانه و تاریک دست به دست می‌شود.

پلیس و مأموران امنیتی، به‌ویژه آنها که به دنبال ایجاد آرامش مجازی هستند برای رودررویی با مجرمانی که در سایه زندگی می‌کنند، کاری دشوار پیش رو دارند؛ چراکه ناشناس‌ماندن در این دنیا اصل اول و اساسی به حساب می‌آید. دنبال‌کردن محتوا و در نتیجه به دام انداختن تولیدکنندگان از آن‌رو دشوار و تقریبا غیرممکن است که انواع محتواها در این شبکه ناشناس‌بودن و مخفی‌ماندن را اولویت در نظر می‌گیرد.

محتوای متنی، شبکه‌های شخصی، نرم‌افزاها و آرشیوها از جمله محتواهای موجود در این دنیای ناشناخته هستند. از سوی دیگر با محتوای غیرپیوندی (Unlinked Content) روبه‌رو هستیم.

درباره این دنیای مبهم و تاریک همه‌چیز را می‌توان باور کرد، غیر از اینکه بیشتر محتواهای موجود در این شبکه، نتیجه و تولید آدمیزاد باشد. هرزه‌نگاری و سوءاستفاده از دیگر انسان‌ها و کودکان، تصاویر زننده و ناخوشایند آزار حیوانات و معامله کالاهای ممنوعه موجب می‌شود که اگر متعلق به این دنیا نباشی، دقایق کوتاه حضورت در این فضا به کابوس شب‌های متعدد تبدیل شود.
*ایسنا