پیام آزادسازی میلیاردها دلار منابع بلوکه شده ایران چیست؟/ تغییر فاز واشنگتن مقابل تهران/ ۳ نکته مهم درباره فرامتن آزادی نمازی‌ها/ روند مذاکرات هسته‌ای به چه سمت و سویی می رود؟

به گزارش روزپلاس؛ نیک شیفرین، خبرنگار پی‌بی‌اس دیروز از قول سخنگوی سازمان ملل خبر داد که باقر نمازی از زندان آزاد شده و ایران را ترک کرده و سیامک نمازی هم آزاد شده اما همچنان در ایران است. این خبر مهم نشان داد دقیقا همان افرادی که از نگاه رسانه‌های خارجی، شهروند معمولی هستند در واقع جاسوسان معتبری هستند که آمریکا حاضر است برای استرداد آنها از چند میلیارد پول بلوکه شده‌ ایران بگذرد. 

از سوی دیگر در حالی که مذاکرات رفع تحریم‌ها به دلیل اتخاذ نکردن تصمیم سیاسی توسط ایالات متحده آمریکا همچنان بدون حصول نتیجه باقی مانده، این کشور مستقل از روند مذاکرات هسته‌ای، در حال پیگیری موضوع آزادی زندانیان خود در ایران و همزمان آزادسازی منابع مسدود شده ارزی کشورمان در کره‌جنوبی است. البته در هفته‌های گذشته مذاکرات فشرده‌ای با وساطت یکی از کشورهای منطقه درباره آزادسازی همزمان زندانیان ایران و آمریکا انجام شد و میلیاردها دلار از منابع ارزی بلوکه شده کشورمان هم در این چارچوب در آستانه آزادسازی است.

حالا که ‏باقرنمازی زندانی دو تابعیتی اجازه خروج از کشور پیدا کرده و سیامک نمازی هم آزاد شده؛ اتفاقات دیگری به صورت زنجیروار در حال رخ دادن است. به طور مثال آزادسازی منابع ایران که فقط در حد خبر بود اما از اجرا خبری نبود، در حال حاضر اجراشدنی است و همزمان با آزادی نمازی‌ها خبر رسیده که آزادی منابع ارزی ایران که توافقی جدید بین ایران و آمریکاست، عملا آغاز شده‌است.  

هرچند ایران هنوز حساب‌های اعلامی برای انتقال منابع مذکور را بنا بر ملاحظات بانکی نپذیرفته و حساب‌های جدیدی را برای بازگشت پول‌های مسدودشده معرفی کرده‌است اما بازتاب این اتفاق و آزادی نمازی‌ها چه بود؟ آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل از قبول درخواست‌هایش از رئیس‌جمهور ایران مبنی بر اجازه خروج باقر نمازی برای معالجه در خارج از کشور تشکر کرده‌است. حساب کاربری سازمان ملل هم اعلام کرده گوترش قدردان این است که پس از درخواست از رئیس‌جمهور ایران برای آزادی باقر نمازی، به وی اجازه ترک ایران برای درمان داده شده‌است. 

سیامک و باقر نمازی چند سال پیش به اتهام جاسوسی و همکاری با دولت آمریکا هر کدام به ۱۰سال حبس محکوم شده‌بودند. دبیرکل سازمان ملل همچنین در این بیانیه گفته که خوشحال است سیامک نمازی پسر باقر نمازی از بازداشت آزاد شده و اضافه کرده‌است: ما به تعامل با مقام‌های ایرانی در مورد طیفی از موضوعات مهم از جمله وضعیت منطقه‌ای، توسعه پایدار و ارتقا و حمایت از حقوق بشر ادامه خواهیم‌داد. اما از سوی دیگر جارد گنسر، وکیل سیامک نمازی هم با رویترز در این باره مصاحبه کرد و گفت: سیامک نمازی با مرخصی یک هفته‌ای و قابل تمدید از زندان ایران خارج شده‌است.

 این در حالی است که حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران قبلا به برخی شبهات درباره ارتباط آزادی زندانیان با برجام پاسخ داده‌بود و تاکید داشت: در چارچوب تبادل زندانیان و بازداشت‌شدگان خوشبین است؛ اتفاقی که حالا به وقوع پیوست و عملیاتی شد. امیرعبداللهیان گفته‌بود: ما هیچ ارتباطی بین موضوع انسانی زندانیان و بازداشت‌شدگان با برجام قائل نیستیم؛ لذا برای تبادل زندانیان به عنوان اقدام انسانی آمادگی داریم و به طرف آمریکایی هم گفته‌ایم. این در حالی است که طرف آمریکایی پاسخ ما را در این موضوع خیلی کُند می‌دهد و نمی‌دانیم چه مشکلاتی دارند. 

البته امیرعبداللهیان این را هم گفته‌بود که ما خوشبین هستیم در پرونده تبادل زندانیان و بازداشتی‌ها، گام‌های خوبی را برداریم اما باید دید طرف آمریکایی هم در این موضوع همراهی لازم را خواهدداشت یا خیر. وزیر خارجه کشورمان درباره وضعیت باقر نمازی هم گفته‌بود: آقای نمازی از همه تسهیلات برخوردار است، بهترین امکانات پزشکی به شکل وی‌آی‌پی در اختیارش هست و امکان دسترسی خانواده‌اش و ملاقات‌های متعدد خانواده و پسرش فراهم بوده‌است. 

تحلیل این خبر، زمینه‌هایی مهمی به ما می‌دهد، اول این‌که خبر تبادل نمازی و آزادسازی منابع ایران رسما به معنای پایان ظرفیت پروژه از نظر آمریکایی‌هاست و به همین دلیل دولت بایدن این‌بار ترجیح داده فرصت معامله از دری غیر از توافق هسته‌ای را از دست ندهند که این نشان‌دهنده اهمیت نمازی‌ها به عنوان جاسوسان مهم آمریکا در ایران و پروژه‌ای است که آنها دنبال می‌کردند  اما یک فرامتن بسیار مهم دیگر این است که آمریکایی‌ها حالا به خوبی متوجه شده‌اند در برابر قدرت جمهوری اسلامی باید از خود نرمش و تعامل نشان دهند و برخوردهایی مثل فشار حداکثری فقط خود آنها را به گوشه رینگ می‌برد و به تعبیر ند پرایس، سخنگوی کاخ‌سفید کمپین فشار حداکثری علیه ایران اتفاقی شکست‌خورده است. 

لذا آنها سعی دارند از روش‌های متداول قبلی خود در حوزه سیاست خارجی فاصله بگیرند.  نکته پایانی و بسیار مهم دیگر هم این است ‏در شرایطی که ایران در چند روز گذشته ناامنی و شلوغی‌های خاصی را پشت سر گذاشته و با میدانداری ضدانقلاب و تجزیه‌طلبان جوی کاذب علیه کشورمان ایجاد شده‌است، در این شرایط اما آمریکا حاضر شده برای مبادله نمازی‌ها دلار آزاد کند که این یعنی رسما اغتشاشگران در خیابان سرکار هستند و نظام جمهوری اسلامی ایران با رویکردها و سیاست‌ورزی خود پابرجا خواهدماند. 

 

سعدالله زارعی، تحلیلگر مسائل بین‌الملل درباره تبادل نمازی‌ها و آزادسازی منابع ایران گفت: معتقدم آمریکایی‌ها به این نتیجه رسیدند که به توافق کم در برابر کم رضایت دهند، چراکه این موضوع برای کشوری مثل ایالات متحده که ادعای ابرقدرتی دارد، خیلی تحقیرآمیز است که اتباعش در کشور دیگری زندانی باشند. این مسأله اقتدار آنها را زیر سؤال می‌‌برد، هرچند آمریکایی‌ها در دنیا شبکه‌ای از جاسوسان را دارند و زندانی بودن دو جاسوس آنها برای مدتی طولانی این شبکه را دچار ارتعاش و ناامنی می‌کند. این تحلیلگر مسائل بین‌الملل با بیان این‌که مقامات آمریکایی با توجه به ارتقای سطح قدرت و نفوذ ایران در منطقه درپی تغییر فاز تعامل با جمهوری اسلامی هستند، تاکید کرد: ایالات متحده در طول چهار دهه گذشته در عرصه برخورد با ایران، فضاهای مختلف را اعم از تغییر نظام سیاسی یا رویکرد سیاست خارجی تجربه کرده‌اند و درنهایت به این نتیجه رسیده‌اند که باید از روش‌های متداول پیشین در حوزه سیاست خارجی فاصله بگیرند.

زارعی اضافه کرد: براساس شنیده‌هایی از محافل سیاسی آمریکا به نظر می‌رسد که آنها به این حقیقت رسیدند که ایران نظامی با ثبات، با برنامه و در مسیر  رو به پیشرفت است و قدرت ایجاد روند در منطقه را دارد. 

وی با اشاره به مباحث مطرح‌شده در جلسات مسئولان آمریکایی تصریح کرد: بلینکن، وزیر خارجه ایالات متحده در پاسخ به این پرسش که با سپاه باید چه کرد، گفت ما تحریم‌های سپاه را برنمی‌داریم اما دنبال چالش با این نیرو هم نیستیم، چون سپاه می‌تواند در عراق و کل منطقه برای ما دردسرهای بزرگی ایجاد کند. بنابراین ضمن این‌که تحریم‌های سپاه را حفظ می‌کنیم از رویارویی با این نیرو اجتناب خواهیم کرد.  وی افزود: اگر امروز همچنان موضوع ایران یکی از محورهای اصلی مورد بحث روی میز آمریکا و اروپا است، به‌واسطه قدرت کشورمان است و آمریکایی‌ها در جمع‌بندی کنونی خود به این نتیجه رسیده‌اند که با این ایران قدرتمند نمی‌توانند دربیفتند.زارعی با اشاره به وقایع اخیر در کشور ادامه داد: بررسی عوامل و شرایط موجود در ایران و سوریه و همچنین نحوه عملکرد آشوب‌طلبان، اغتشاش‌طلبان و نوع حمایت غرب از فتنه‌انگیزان در دو کشور، کاملا متفاوت است و باید با توجه به شرایط زمانی، جغرافیایی و اجتماعی، موضوع طرح پروژه سوریه‌سازی ایران را مورد بررسی قرار داد.

وی با اشاره به شروع بحران سوریه از سال ۲۰۱۱ تاکید کرد: آمریکایی‌ها و همچنین برخی از کشورهای منطقه با توجه به وضعیت داخلی، ظرفیت‌های سوریه و ساختار سیاسی، توانستند جریان معارض نظام این کشور را پای کار آورند و بحرانی در این سطح را در سوریه به‌راه بیندازند اما در مورد جمهوری اسلامی با توجه به شرایطی که مردم دارند، حساسیت آنها در قبال حفظ امنیت کشور، هدف متعالی که ملت ایران در راستای اسلام و ایران دنبال می‌کند، همچنین مدیریت رهبری، وجود نیروهای مسلح متنوع اعم از سپاه، ارتش، نیروی انتظامی و بسیج و ساختار اطلاعاتی مردم‌محور زمینه‌ای را فراهم می‌آورد تا در برابر هر آشوب و توطئه‌‌ای اعم از انگیزه‌های سیاسی یا تجزیه‌طلبانه، جامعه ایرانی واکنش مناسب نشان می‌دهد و فتنه‌گران را زمینگیر می‌کند.

این کارشناس مسائل سیاسی درباره اهداف دشمنان و معاندان نظام از ایجاد آشوب و اغتشاش در کشور تصریح کرد: دشمن درپی آن است که با یک سلسه ضربات امنیتی از ابهت ایران کم کند و دلیل آن هم کاملا مشخص است. در حال حاضر در سطح بین‌المللی شاهد گرایشی به برقراری روابط عمیق ایران با سطح وسیعی از کشورهای دنیا هستیم و غربی‌ها با بهره‌گیری از ابزارهای رسانه‌ای و ماهواره‌ای، همچنین عوامل خود در داخل می‌خواهند به کشورهایی که تمایل به همکاری با ایران را دارند، این‌گونه القا کنند که فعلا دست نگه دارند و عجله نکنند، چون نظام با اتفاقات اخیر و گسترش آشوب‌ها کم‌کم ضعیف می‌شود در آ‌ینده با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم خواهد کرد.

زارعی با تاکید بر این نکته که کشورهای اروپایی و آمریکا به دنبال مانع‌تراشی بر سر راه توسعه روابط سیاسی ایران با دیگر کشورها هستند، گفت: بسط روابط بین‌المللی جمهوری اسلامی در عرصه بین‌المللی بخصوص در این دولت، روند شتابانی پیدا کرده و با عضویت ایران در شانگهای و بریکس، بسط روابط استراتژیکی کشورمان با چین و روسیه و تقویت تعاملات راهبردی ایران با همسایگان باعث نگرانی‌هایی برای دشمنان و معاندان نظام شده و از این رو همه تلاش‌های آنها در این مسیر قرار گرفته که ایران را کشوری ضعیف نشان دهند.

وی با اشاره به در دستور کار بودن تقویت جنبه‌های تجزیه‌طلبی در بین کشورهای منطقه از جمله ایران از سوی نظام سلطه گفت: تردیدی نیست که آنها همواره از جریان‌های جدایی‌طلب حمایت می‌کنند اما تجربه نشان داده که آنها در کشورهای کوچکی مثل سوریه و عراق هم نتوانستند بعد از گذشت سال‌ها برنامه‌ریزی و حمایت از آشوب‌طلبان به این هدف خود جامه عمل بپوشانند.  

معتقدم بعید است که سرویس‌های اطلاعاتی با تجربه‌ای مثل سیا یا ام‌آی‌سیکس به این جمع‌بندی رسیده باشند که با یک سلسله اقدامات تروریستی، گروهکی و ایجاد آشوب در برخی از نقاط کشور، می‌توانند جمهوری اسلامی ایران را از پای درآورند. واقعیت آن است که مردم در کوران حوادث چهار دهه گذشته آن‌قدر آبدیده شده‌اند که نمی‌توان با مجموعه‌ای از اقدامات نمایشی باعث جدایی ملت از نظام شد و از این رو باید گفت که برای غرب هم کاملا محرز شد که سیاست تجزیه‌طلبی در منطقه ما جواب نمی‌دهد.

جام جم