به گزارش روزپلاس؛ سال ۲۰۲۱ سال جالبی برای علاقهمندان به فضا و موجودات فضایی بود؛ زیرا در آن به ۹ حقیقت جالب درباره سیاه چاله ها، موجودات فضایی، بشقاب پرندهها و تمدنهای بیگانه پی بردند.
سالها علاقهمندان به موجودات فضایی و تمدنهای بیگانه به گمانهزنی درباره آنها پرداختهاند؛ اما حالا پیشرفت علم و انتشار برخی اسناد سری باعث روشن شدن برخی ابهامات و پاسخ به برخی پرسشهای مهم شده است.
شیء پرنده ناشناس (UFO) واقعیت دارد
در خرداد ماه سال گذشته پنتاگون گزارش مربوط به ۱۴۴ مواجه با اشیاء پرنده ناشناس یا همان بشقاب پرندهها را بین سالهای ۲۰۰۴ تا ۲۰۲۱ منتشر کرد. این گزارش که قرار بود میزان خطر اینگونه پدیدههای هوایی ناشناس را ارزیابی کند، به صورت رسمی تعدادی از ویدیوهای منتشر شده درباره دیدن UFO را تایید کرد.
البته در یک گزارش ۹ صفحهای عنوان شده که «اکثر پدیدههای هوایی ناشناخته که توسط افراد مختلف گزارش شدهاند، احتمالا به یک شیء فیزیکی از پرنده و بالون گرفته تا تجهیزات نظارتی خارجی و پروژههای سری دولت آمریکا مربوط بودهاند». در واقع گزارش پنتاگون هیچکدام از ۱۴۴ برخورد گزارش شده را به موجودات فضایی هوشمند ربط نداده است و همین نیز میتواند برای علاقهمندان به یوفوها ناامید کننده باشد.
سیاه چالهها احتمالا نیروگاه موجودات فضایی هستند
بسیاری از اخترشناسانی که به دنبال شکار موجودات فضایی هستند، وقت خود را صرف جستجو برای سیارههای سکونت پذیر در خارج از منظومه شمسی میکنند؛ اما تیر ماه سال گذشته مقالهای در مجله Monthly Notices of the Royal Astronomical Society منتشر شد که به دانشمندان درباره رویکرد فعلی آنها پیرامون سیاه چالهها هشدار میداد.
به باور نویسندگان این مقاله، سیاه چالهها میتوانند تا ۱۰۰ هزار برابر بیشتر از ستارهای همانند خورشید انرژی از خود ساطع کنند و همین نیز ممکن است آنها را به هدفی جذاب برای آن دسته از موجودات فضایی که به دنبال انرژی لازم برای ماموریتهای بین ستارهای خود هستند، تبدیل کند.
برای این کار، تمدنهای بیگانه ممکن است از ابرسازههایی همچون کره دایسون (ابرسازهای که برای اولین بار در دهه ۱۹۶۰ پیشنهاد شد و میتواند بخش زیادی از انرژی خروجی ستاره را به دام بیندازد) بهره گرفته باشند تا بتوانند انرژی ساطع شده از قرص برافزایشی نزدیک به افق رویداد سیاه چاله را در خدمت خود درآورند.
این انرژی ممکن است یک طول موج منحصر به فرد از خود ایجاد کند که حتی برای اخترشناسان در کره زمین قابل مشاهده باشد. به همین خاطر، پژوهشگران در حال حاضر مشغول توسعه یک الگوریتم خاص برای جستجو در دادههای فعلی تلسکوپها به منظور یافتن طول موج اشاره شده هستند.
سیاره تمدنهای بیگانه شاید اصلا شبیه زمین نباشد
جستجو برای حیات فرازمینی با جستجو برای سیارههای مشابه زمین آغاز شد؛ اما ممکن است دسته دیگری از سیارات نیز مستعد حیات باشند. در یک مقاله منتشر شده در مجله Astrophysical Journal به سیارههای هایسین به عنوان گزینههای احتمالی اشاره شده است. این سیارهها تا ۲.۵ برابر بزرگتر از زمین هستند و زیر اتمسفر مملو از هیدروژن خود، اقیانوسهای بزرگی از آب مایع را جا دادهاند.
به همین دلیل میتوان آنها را گزینهای ایدهال برای رشد زندگی میکروبی دانست. در واقع این زندگی میکروبی میتواند مشابه با جانوران شدیددوستی باشد که در برخی محیطهای فوقالعاده نامساعد کره زمین زندگی میکنند.
نه تنها اینگونه سیارات در کهکشان راه شیری به وفور یافت میشوند، بلکه تنوع بسیار زیادی نیز دارند. به عنوان مثال، برخی از آنها با فاصله بسیار کمی به دور ستاره خود میگردند و برخی دیگر فاصله زیادی با ستاره خود دارند. جالب اینجاست که در هر دو حالت نیز این سیارات میتوانند میزبان حیات میکروبی باشند. در واقع مسیر کاملا جدیدی پیش روی علاقهمندان به یافتن سیارات میزبان موجودات فضایی قرار گرفته است.
ممکن است یکی از قمرهای زحل امکان میزبانی از حیات را داشته باشد
انسلادوس ششمین قمر بزرگ سیاره زحل است. سال گذشته مقالهای منتشر شد که متان موجود در این قمر را دلیلی بر وجود حیات در آبهای زیر سطحی آن میدانست. در سال ۲۰۰۵، کاوشگر کاسینی ناسا متوجه شد که آبفشانهای موجود در شکستگیهای نزدیک به قطب جنوب این قمر که با نام «نوارهای ببری» شناخته میشوند، ذرات ریز یخ را به فضا پرتاب میکنند.
دانشمندان بر این باورند که این مواد از یک اقیانوس بسیار بزرگ که در زیر پوسته یخی این قمر قرار دارد، آمدهاند. البته کاوشگر ناسا فقط موفق به یافتن آب در میان این مواد نشد، بلکه ترکیبات دیگری همچون دی هیدروژن (H۲) و انواع مختلفی از ترکیبات ارگانیک کربن همچون متان (CH۴) را نیز در آبفشانها مشاهده کرد.
در پژوهش جدید، دانشمندان مدلهای مختلفی را بررسی کردند تا متوجه شوند که آیا ممکن است ترکیبات یافت شده نتیجه خوردن دی هیدروژن توسط میکروبها و تولید متان به عنوان فضولات آنها باشد یا خیر. در نهایت مشخص شد که ممکن است گونه خاصی از میکروبها در پس آبفشانهای قمر زحل باشند. به همین خاطر نمیتوان وجود حیات را در انسلادوس یخی رد کرد.
دانشمندان به زبالههای فضایی موجود در منظومه شمسی بیتفاوت بودهاند
Avi Loeb، متخصص اخترفیزیک دانشگاه هاروارد اخیرا در کتاب جدید خود که تحت عنوان «فرازمینی: اولین نشانه از حیات هوشمند فراتر از زمین» منتشر شده، ادعا کرده است که اوموآموا (جرم ستارهای عجیب و سیگار شکلی که در سال ۲۰۱۷ از منظومه شمسی گذر کرد) به احتمال فوقالعاده زیاد تکهای از یک تکنولوژی بیگانه بوده است.
وی در کتاب خود شکل عجیب و کشیده، روشنایی بسیار زیاد و حرکت با سرعت بالا در خلاف جهت جاذبه خورشید را نشانههای طبیعی نبودن اوموآموا میداند. در واقع این جرم آسمانی ممکن است به صورت اتفاقی به سمت منظومه شمسی پرتاب شده باشد. Loeb در ادامه به بررسی احتمالهای مختلف میپردازد:
البته اکثر اخترشناسان بر این باورند که اوموآموا تنها یک ستاره دنبالهدار عجیب بوده است و حرکت آن بر خلاف جاذبه خورشید را هم به برخی دلایل طبیعی مربوط میدانند.
هزاران تمدن بیگانه برای سالها رشد انسانها را تماشا کردهاند
اگرچه انسانها تنها از قرن پیش تلاش خود برای شناسایی موجودات فضایی را در میان ستارههای مختلف آغاز کردهاند، اما ممکن است از سالها پیش بیش از ۱۷۰۰ تمدن فضایی مشغول تماشای انسانها بوده باشند. با توجه به مقاله منتشر شده در مجله Nature، تقریا ۱۷۱۵ سامانه خورشیدی در طول ۵۰۰۰ سال گذشته دید بسیار خوبی نسبت به زمین داشتهاند و ۱۴۰۰ سامانه نیز هنوز دید کاملی دارند.
تمامی این ستارهها در فاصله ۳۰۰ سال نوری از ما قرار گرفتهاند و ۷۵ عدد از آنها نیز کمتر از ۱۰۰ سال نوری با ما فاصله دارند. با توجه به اینکه انسانها از ۱۰۰ سال قبل مشغول ارسال امواج رادیویی به فضا بودهاند، احتمالا آن بخش از ۷۵ سامانه خورشیدی که نزدیک به ما هستند، این سیگنالها را دریافت کردهاند.
Lisa Kaltenegger، استادیار اخترشناسی و مدیر موسسه Carl Sagan در دانشگاه کورنل که نویسنده اصلی مقاله اشاره شده نیز بوده است، گفت:
آنها این سیگنالها را دریافت کردهاند؛ اما اینکه آیا تمدنهای بیگانه فرضی که در سامانههای خورشیدی مورد نظر زندگی میکنند، تمایلی به ارتباط با ما داشته باشند یا خیر، یک مسئله دیگر است.
نمیتوان یک روش را بهترین راه برای ارتباط با موجودات فضایی دانست
اگر موجودات فضایی از یک سیاره تقریبا نزدیک در حال تماشای ما باشند، بهترین راه برای آگاه کردن آنها نسبت به خودمان چیست؟ Joanna Thompson از وبسایت Live Science به بررسی این پرسش پرداخت و در نهایت به این نتیجه رسید که هیچ راه بدون ایرادی وجود ندارد.
از یک طرف ما امواج رادیویی را داریم که به خاطر اینکه در طیف الکترومغناطیس خاصی به نام حفره آب (فرکانس بین ۱۴۲۰ و ۱۷۲۰ مگاهرتز که تحت تاثیر نویز کیهانی نیست) قرار میگیرند، برای ارتباطات فرازمینی مناسب هستند. از طرفی هرچه امواج رادیویی بیشتر پیش میروند، عریضتر میشوند. در واقع هرچه پیام ارسالی آنها از زمین بیشتر فاصله میگیرد، نامفهومتر میشود.
ما گزینه دیگری به نام لیزر را داریم که مشکل اشاره شده را ندارد؛ اما امواج لیزر به دقت بالایی نیاز دارند و بعید است بتوانند به موجودات فضایی برسند. تنها راه برای استفاده از لیزر این است که ما پیام خود را مستقیما به سمت یک سامانه خورشیدی مشخص بفرستیم. هر دو روش مزایای خود را دارند و همانطور که میبینید، هیچکدام کامل نیستند.
ممکن است فناوری کنونی ما مانع کشف موجودات فضایی شود
در ۹ اردیبهشت ۱۳۹۸، اخترشناسان متوجه یک سیگنال جدید شدند که به نظر میرسید از سمت پروکسیما قنطورس (نزدیکترین سامانه خورشیدی به ما و میزبان حداقل یک سیاره احتمالا سکونت پذیر) باشد. چون این سیگنال در یک باند محدود از امواج رادیویی قرار میگرفت که به ندرت توسط هواپیماها یا ماهوارهها تولید میشود، دانشمندان آن را به عنوان یک نشانه احتمالی از موجودات فضایی در نظر گرفتند.
اما این سیگنال هرگز تکرار نشد تا اینکه در مهر ماه سال گذشته یک مقاله در مجله Nature Astronomy ماهیت آن را برای همگان فاش کرد. ظاهرا این سیگنال به یک کامپیوتر یا دستگاه موبایلی خراب مربوط بوده که در نزدیکی تلسکوپ قرار داشته است.
در مقاله جدید، پژوهشگران مجددا دادههای سال ۲۰۱۹ را بررسی کردند و حتی تعدادی سیگنال مشابه که به نظر میرسید بخش گمشده پیام فرستاده شده توسط موجودات فضایی باشند را نیز زیر ذرهبین قرار دادند. در نهایت مشخص شد که این سیگنالها در همان فرکانس نوسانسازهای ساعت (استفاده شده در مدارهای الکترونیک) قرار میگیرند.
در واقع پیام تمدنهای بیگانه تنها پیامی از سوی یک کامپیوتر خراب بود. البته بررسی و شناسایی اینگونه موارد تجربه مهمی را در اختیار دانشمندان قرار میدهد تا سیگنالهای مهم فضایی را از نویزهای زمینی تفکیک کنند.
ربوده شدن توسط موجودات فضایی میتواند همان رویای شفاف باشد
رویای شفاف که در آن افراد تا حدودی آگاه هستند و میتوانند رویای خود را در طول خواب کنترل کنند، ممکن است توجیهی برای داستانهای ربوده شدن توسط موجودات فضایی باشد. از قرن نوزدهم تاکنون افراد مختلفی ادعای ربوده شدن توسط موجودات بیگانه را مطرح کردهاند. در اکثر آنها نیز شرایط همچون یک رویا به نظر میرسیده و حس وحشت و فلج کامل در فرد ایجاد شده است.
در برخی حالتهای رویا نیز احساس مشابهی ایجاد میشود. همین نیز پژوهشگران روسی را بر این داشت که پیرامون ارتباط بین این دسته از رویاها و داستانهای مواجهه با موجودات فرازمینی تحقیق کنند. دانشمندان از ۱۵۲ نفر که اغلب رویاهای شفاف میبینند، خواستند که درباره مواجهه با موجودات فضایی یا بشقاب پرندهها خواب ببینند.
آنها متوجه شدند که رویای تعدادی از افراد شرکتکننده به داستانهای ربوده شدن توسط آدم فضاییها شباهت دارد. از میان افرادی که خواب خود را «واقعگرایانه» توصیف کرده بودند نیز ۲۴ درصد فلج خواب یا ترس شدید را تجربه کردند. این احساسات در مواجهه با موجودات بیگانه نیز گزارش شدهاند؛ بنابراین اگرچه برخی از افراد واقعا فکر میکردند که توسط موجودات فضایی ربوده شدهاند، ولی در واقع آنها فقط در یک رویای شفاف با این موجودات مواجه شدهاند.
عکس/ شعار عبری در مراسم عهد سربازی/ اسراییل باید محو شود
عجیبترین مار جهان در ایران+ عکس
عکس یادگاری درویش با رونالدو
اولین تصویر از کریستیانو رونالدو در ایران
عکس/ حضور خانوادگی رئیس سازمان تبلیغات در راهپیمایی جاماندگان اربعین
عکس/ حضور سردار سلامی در پیادهروی جاماندگان تهران
هدیه ۲۵۶ میلیون دلاری مسی به آمریکا +عکس
عکس/ بوسه مخبر بر پیشانی رئیس جمهور
تصویری از ترامپ در زندان فولتون کانتی
اینفوگرافیک/ مهاجر ۱۰؛ کابوس دشمنان ایران
عکس/ رونمایی از پهپاد «مهاجر ۱۰» و الحاق انبوه موشک های راهبردی به نیروهای مسلح
تقریظ رهبر انقلاب بر دو کتاب شهید صدرزاده/ عکس
دیدار قهرمان حادثه تروریستی شاهچراغ با یزدانی/ عکس
نیروی خدماتی که تروریست داعشی را خلع سلاح کرد + تصاویر
عکس/ مدیرعامل پرسپولیس با لباس عربی در کربلا
رونالدو سر طلایی فوتبال جهان شد +عکس
شکل و شمایل عجیب حسین فریدون، برادر حسن روحانی/ عکس
عکس/ سقوط هواپیمای آموزشی در کرج
عکس/ دیوارنگاره قرآنی میدان ولیعصر(عج)
نقاشی حسن روحالامین از حضرت عباس(ع) روی دیوارنگاره میدان جهاد
عکس/ دستنوشته شهید سلیمانی بهمناسبت فرارسیدن ماه محرم
گندهگو با لاکِ سفید/ اولین تصویر محمدصادقی پس از بازداشت
محراب ایرانی حرم امام علی(ع) رونمایی شد + عکس
تصویر سرباز شهید حمله تروریستی به کلانتری زاهدان
عکس/ اعدام ۲ نفر از عاملان جنایت تروریستی حمله به حرم شاهچراغ(ع)
عکس/ دیدار رئیس و کارکنان قوه قضائیه با رهبر انقلاب
عکس/ حضور فرزند شهید احمدی روشن در حسینیه امام خمینی(ره)
دیدار رهبر انقلاب با جمعی از دانشمندان و مسئولان صنعت هستهای کشور/ عکس
عربستان محدودیتهای بقیع را کاهش داد+عکس
عکس/ حضور حسن روحانی در مراسم سالگرد ارتحال امام(ره)
عکس/ اردوغان رای خود را به صندوق انداخت
عکس/ حضور قلیچدار اوغلو در پای صندوق رای
عکس/ آیه نصب شده در دیدار امروز رهبر انقلاب
عکس/ آمادهسازی خیابانهای جاکارتا برای استقبال از رئیسی
ماجرای ژست نخست وزیر کانادا / «manners leg»
عکس/ برگههای رای دور دوم انتخابات ترکیه
مرزبانی در برف چندمتری اردیبهشت/عکس
عکس یادگاری شخصیتهای فلسطینی با رئیسی
ببینید/بیانات رهبر انقلاب در دیدار مسئولان نظام و سفرای کشورهای اسلامی
ببینید/بیانات رهبر انقلاب در دیدار جمعی از فرماندهان نیروی هوایی و پدافند هوایی ارتش
بزرگترین مجسمه برنزی پایتخت رونمایی شد + عکس
دیدار امیرعبداللهیان با سید حسن نصرالله/عکس
نماز عید فطر در سوریه با حضور «بشار اسد»/عکس
نماز عید فطر در مسجدالاقصی با حضور دهها هزار نمازگزار فلسطینی
ببینید/ سرود خواندن دختران دانش آموز در حضور رهبر انقلاب/ آیتالله خامنهای:امروز در تمام زمینهها زنهای برجسته و مهمی داریم
آغاز مراسم رژه روز ارتش با حضور رئیس جمهور+ تصاویر
عکس/ حضور رییسجمهور در امامزاده صالح (ع) تهران
کشف اسکلت کودکان سه هزار ساله+ عکس
ببینید/بازدید رهبر انقلاب از نمایشگاه توانمندیهای صنعتی
ویدیو/ لحظهی ورود و تیراندازی فرد مسلح به سفارت جمهوری آذربایجان تهران
فیلم/ اعترافات علیرضا اکبری جاسوس انگلیس/ از نحوه ارتباط گیری تا بازداشت توسط وزارت اطلاعات
ویدیو/ حضور وزیر امورخارجه بر مزار شهید عماد مغنیه و شهدای مقاومت
رئیس جمهور در کنار سفره هفت سین/عکس
حضور قالیباف بر سر مزار شهید حاج قاسم سلیمانی/ عکس
هواشناسی ایران ۱۴۰۱/۱۲/۲۱؛ ۲ سامانه بارشی در راه ایران/ هشدار هواشناسی برای ۱۹ استان
ببینید/درخواست حاج قاسم از خادم امام رضا (علیهالسلام)
غرس نهال توسط رهبر انقلاب به مناسبت روز درختکاری
تصادف دو قطار با یکدیگر در یونان با ۱۱۷ کشته و زخمی+ عکس
اولین تصویر از تونلهای مخصوص سامانههای پدافندی
اولین تصویر ماهوارهای از پهپاد شاهد 149 سپاه
خیانت بزرگ ۸۶ سال پیش رضاشاه چه بود؟
اتفاق عجیب در هانگژو/ پیدا شدن موبایل ورزشکار بین ۱۰ هزار کیسه زباله!
واکنش پرویز پرستویی به عکسش روی بیلبوردهای تهران
هدیه فدراسیون فوتبال ایران و باشگاه پرسپولیس به بازیکنان النصر
حمل مشعل بازیهای آسیایی توسط ورزشکار ایران +عکس
واکنش سفارت ایران در عربستان به پیروزی «النصر» مقابل «پرسپولیس»
به صدا درآمدن زنگ مدرسه برای کلاس «اولیها»/ چالش ثبتنام ۶ سالهها؛ والدین «صبور باشند»
دلایل کاهش قیمت دلار در بازار همزمان با اجرای توافقات سیاسی
کلیات طرح اصلاح قانون کنکور تصویب شد/ موافقان و مخالفان چه گفتند؟
آییننامه تشکیل هیأت عالی جذب اعضای هیأت علمی دانشگاه ها ابلاغ شد
ساعت شروع به کار مدارس شناور میشود؟
عکس/ تجهیزات ضبط شده از تروریستها در سقز
جدیدترین گزارش ناسا در مورد پدیدههای ناشناخته هوایی/ یوفوها فرازمینی نیستند!
جزئیات فعالیت خطوط «اتوبوس مدرسه» برای سال تحصیلی جدید + آدرس ایستگاهها
اینفوگرافیک / ۱۰ ماده غذایی سالم که مصرف بیش از حد آن آسیبرسان است
شروط مجلس برای واردات کالا از طریق ملوانی و کولبری
قطار کیم جونگ اون وارد روسیه شد
هکشدن حساب شبکههای اجتماعی امکانپذیر است؟
مردم سیستانوبلوچستان با رهبر انقلاب دیدار میکنند/ «شوق دیدار»
دست سینمای ایران برای معرفی فیلم به اسکار پُر است؟
ساعت آغاز به کار دستگاههای اجرایی تهران از امروز از ۷ تا ۹ صبح شناور است
صدها کشته در پی وقوع زلزله شدید در مراکش
کرونا «پیرولا» به ایران رسیده است؟
پیکر جانباختگان حادثه معدن رزمجاه طزره در دامغان پیدا شد
قاتلِ صیغهای/ قاتل سریالی ۷ مرد در مازندران بازداشت شد
توصیههایی برای جلوگیری از گرمازدگی در پیادهروی اربعین
اینفوگرافیک / کارنامه دولت سیزدهم در حوزه سلامت
توزیع واکسن آنفلوآنزای ایرانی در داروخانهها + قیمت
اینفوگرافیک/ چطور به دهکبندی اعتراض کنیم؟
اینفوگرافیک/ شهدای ایرانی آرمیده در کربلا و نجف
باد و باران و خاک در برخی استانها/ افزایش دما در نوار شمالی کشور
جعبه سیاه هواپیمای واگنرها پیدا شد
روایت محافظ مقام معظم رهبری از ۶ تیر ۱۳۶۰
قطع درختی که تبدیل به جاذبه گردشگری شده بود/ شهرداری شیراز: خشک شده بود!
اینفوگرافیک/ ۱۰ توصیه برای پیادهروی اربعین در روزهای گرم
دفترچه انتخاب رشته کنکور منتشر شد
مخالف را به لجن نکشید/ توصیههای آیتالله بهشتی به خبرنگاران و رسانهها
اعطای «تندیس ملی فداکاری» به جوان فداکار در حادثه تروریستی شاهچراغ
هوای ۱۷ استان از امروز تا فردا بارانی است
هشدار پلیس درباره خرید خودروهای کارکرده وارداتی بدون پلاک ملی
نهضت سوادآموزی منحل میشود
اسامی رتبههای برتر کنکور اعلام شد
هشدار زرد صادر شد/ احتمال توفان گرد و خاک در ۴ استان
آتشسوزی گسترده در بازار تهران/ هشدار درباره ایمنی بازار
قیمت بلیت اتوبوس اربعین تا مهران ۶۸۰هزار تومان تعیین شد/ فروش بلیت از امروز
آغاز پیشفروش بلیت اتوبوسهای اربعین از شنبه آینده/ شرکتهای مسافربری با گرانفروشی به استقبال رفتند
جزئیات رایگان شدن مترو واتوبوس برای دانش آموزان/ رایزنی برای مجازی شدن دانشگاههادر۱۰روز اول مهر
اینفوگرافیک/ کدهای دستوری سیم کارتهای عراقی
بارش باران و وزش باد در ۱۳ استان/ هشدار طغیان رودخانهها در ۸ استان
جدول زمانبندی انتخابات مجلس منتشر شد
آیا زنان برای دریافت گذرنامه ویژه اربعین نیاز به اجازه همسر دارند؟
اینفوگرافیک / علائم و راههای انتقال هپاتیت
زندان رجایی شهر تخلیه شد
۶ علامت کمبود ویتامین که از چهره مشخص میشود
عوارض خروج زائران عتبات چقدر است؟
شرط فعالیت دوباره پیامرسانهای خارجی در کشور
هشدار وزارت بهداشت درباره گرمازدگی / آمادهباش مراکز درمانی
جزئیات برگزاری آزمون استخدامی آموزش و پرورش اعلام شد
جزئیات پرداخت مناسبتی ۱۰ میلیون تومانی به کارمندان دولت در ۱۴۰۲ + جدول
مشمولان غیرغایب سربازی برای سفر عتبات حتما باید مجوز بگیرند