به گزارش
روزپلاس؛ اوایل دهه هشتاد خورشیدی، یک مجری تازهنفس با بداعت در اجرا، لحن عاطفی، ضرباهنگ احساسی کلام و روایتگری صمیمانه توانست توجهات بینندگان سیما را به خود جذب کند و به تعبیر فنی، اولین «شومن مذهبی» تلویزیون جمهوری اسلامی شود. «فرزاد جمشیدی» با هر متر و معیاری، تا همین امروز، یک پدیده بیتکرار در گروه معارف سیما بوده و هر آن که بعد از او در این وادی آمد(البته به جز نجمالدین شریعتی که کاراکتر اختصاصی خود را دارد)، کمابیش تقلید او و سبک او را کرده است.
فارغ از شکل اجرا، به لحاظ محتوا، جمشیدی بنیانگذار یک نوع «رمانتیسیسم مذهبی» در سیما بود که در جای خود و در زمانه خود، یک ابتکار خلاقانه و تحسینبرانگیز بود. شیعه، مذهب «عشق» است و تفاوت برجسته آن را با دیگر مذاهب اسلامی، رابطهی «دلی» و به عبارتی «عشقورزی» با معبود ازلی و آینههای حسن ازلی او، یعنی حضرات معصومین(سلام الله علیهم اجمعین) رقم می زند.
جمشیدی دقیقا بر همین بنمایه، ادبیاتی را برگزید و شیوه بیانی را چاشنی آن کرد که بیشتر ناظر به «حال» بود و کمتر «قال». تکگوییهای طوفانی او، بدون نگاه به متن، بی انقطاع و جوشنده، ترکیبی از «تشرع» و «تغزل» بود. و اینچنین، مخاطبان سحرگاهان ماه مبارک رمضان، پای گیرنده شبکه یک تلویزیون، شمّهای از «حال» را(آن چه که در ادبیات عرفانی از ان به «وقت» تعبیر می شود)، تجربه می کردند.
بعد از ماجرای عجیب و همچنان مبهم حذف اجباری او از تلویزیون، سبک تغزّلی و آن «رمانتیسیسم مذهبی» خاص او، به انحاء مختلف، در سیما مورد تقلید قرار گرفت، لیکن هیچکدام «آنِ» فرزاد جمشیدی را نداشت و نگرفت، چرا که آن سبک، بستگی وجودی به مولف آن داشت.
الغرض، تقلید بیخلاقیت و مکرّر برنامهسازان و مجریان مناسبتی و معارفی سیما از جمشیدی، کار را به جایی رساند که امروز شاهد «تکثیر تاسفانگیز» کپیهای دستچندم او و سبک خاصش در برنامههای تلویزیونی ایّام مرتبط با آلالله(صل الله علیهم اجمعین)هستیم، چنان که مثلا در حوزه گزارش ورزشی و گویندگی مسابقات فوتبال، تکثیر تاسفانگیز عادل فردوسیپور را می بینیم.
فیالواقع، باز همان معضل بنیادین غلبهی «کمیت بر کیفیت»، برنامههای مناسبتی سیما را هم دچار آسیب و آفت عمیق کرده است. این کمّیتزدگی جدای از حاکم کردن نوعی روحیه کارمندی و «رفع تکلیف» در این گونه از برنامهها، شور و حال اصیل را از آن گرفته و هم، از آن مهمتر، موجب دمدستی جلوه کردن «امر قدسی» شده است.
متاسفانه سالهاست که نه در فرم و نه در محتوا، خلاقیت و ابدعی در نحوه تولید و عرضه برنامههای مناسبتی و معارفی سیما صورت نگرفته است. به طور عمده دو نوع یا گونه اصلی در برنامههای معارفی سیما شاهدیم: برنامههای «احکام-محور» و برنامههای «سوگ-محور»
در گونهی اول، به طور معمول یک مجری و یک مهمان(عمدتا روحانی) در سادهترین و بسیطترین شکل ممکن، باز عمدتا در پسزمینه اماکن مذهبی، رو به روی هم می نشینند و مجری سوالات مخاطبان در حوزه احکام یا برخی پرسشهای ساده در حوزه معرفت دینی را از مهمان می پرسد.
شاخصه و وجه ممیزه این نوع برنامهها هم لحن «آرام» و تا حدی «بچه مثبتی» مجری و شوخیهای لایت و مجاز و ملیح رد و بدل شده بین مجری و حاج آقای برنامه است. در سوگنامهها عمدتا شاهد شیوه اجرای «احساسی» و بیشتر اوقات مبالغهآمیز مجری، با متنهای پرسوز و گداز(از جنس سانتیمانتال)، یک مهمان(عمدتا مداح یا ذاکر اهل بیت(ع)، شاتهایی از حرمهای مقدس و بقاع متبرکه(به صورت پخش زنده) و البته یک مسابقه پیامکی «معارفافزا»! با جوایز هیجانانگیز فرهنگی هستیم.
بلای پرکردن آنتن به هر صورت، شاید در برنامهسازی در حوزههای غیرمعارفی صرفا منجر به ریزش مخاطب شود، اما در برنامهسازی با محتوای دینی، از آنجا که سوژه اصلی امر دینی است، باید ظریفترین، دقیقترین و خلاقانهترین ایدهها به کار گرفته شود تا مبادا ضعف و نقص جدی در فرم و محتوا، به سوژه(امر قدسی) که اصل و اساس است، خدشه وارد کند.
متاسفانه در صدا و سیما، بخش بزرگی از جمعیت کشور، یعنی متولدین اواخر دهه 70 به این سو؛ در ایدهپردازیها، سیاستگذاریها و برنامهسازیها نادیده گرفته می شوند. مدیران محترم سیما خود کلاه خویش را قاضی کنند که چند درصد تولیدات معارفی صدا و سیما برای این قشر از مخابین، جذابیت(ولو نسبی و حداقلی) دارد؟
ما در روزگاری به سر می بریم که مثلا «تنفلیکس»، بزرگترین مجموعه سرگرمیساز حال حاضر دنیا، که با اهداف استراتژیک در حوزهی ادراکسازی و شکل دادن به ذهنیت انسان مدرن فعالیت می کند، به نحوی آشکار و محسوس در حال بهرهبرداری از مفاهیم و مواریث دینی(به ویژه مسیحیت)با قصد دستکاری هوشمندانه مصادره به مطلوب آن است(هدف نهایی هم عمدتا زدن زیراب همان مفاهیم است).
فارغ از هدفگذاری سران نتفلکیس و حامیان پشتپردهی آن، در اینجا منظور این است که معارف دینی و مسایل مربوط به عالم لاهوت و ماوراء عالم ماده، آن اندازه جذاب و پرکشش است که جذابترین سریالها و فیلمهای روز دنیا حول آنها(حتی با هدف مقابله با آنها) ساخته می شود. همین حالا، سریالی با عنوان «عشای ربانی نیمهشب» در حال پخش است که حول روایتی خاص و انحرافی از فرشتهشناسی مسیحی، داستانی به شدت جذاب و پرتعلیق عرضه کرده است.
از قضاء، بزرگترین حلقه مفقوده در گروه معارف سیما، برقراری پیوند میان «امر قدسی» و «حال دوران» است. در عصری هستیم که سنگینترین، پیچیدهترین و فراگیرترین کارزار علیه ادیان ابراهیمی از سوی یک امپراتوری جهانی در حال پیگیری است. کارزاری که ایجاد «تردید» نسبت به هر آن چه الهی و استعلایی است، به ویژه در نسلهای جوان و نوجوان، دنبال می کند.
بسیاری از ناظران و مثلا تحلیلگران داخلی تنها وجه سیاسی کارکردهای شبکههای فارسیزبانی چون «من و تو» را ملاحظه می کنند و بر مبنای همین مشاهده تقلیلی، تحلیل ارایه می دهند. در حالی که این قلم تردیدی ندارد که کارویژه اصلی «من و تو»، نه هجمههای سیاسی به جمهوری اسلامی ایران، که مستندها و برنامههای ظاهرا «سرگرمی» آن است که مستقیما نظام فکری و اعتقادی را هدف قرار داده است.
برنامههایی چون «ما و فرازمینیها»، «داستان خدا» و «دیدار با استیون هاوکینگ» همچون زلزلهای در نظام اعتقادی نسل نوجوان و جوان ما عمل می کنند و به «نیهلیسم» فکری به شدت دامن می زنند. در برابر این هجوم سیستمیک، صدا و سیما چه اندازه هوشمندانه و خلاقانه عمل می کند؟ اصولا به این نبرد اعتقادی، باور دارد؟
چه بخواهیم و چه نخواهیم، ما محتاج یک بازنگری اساسی در ظرفیتهای بالقوهی میراث دینی(و ساحات مختلف آن یعنی فقه، عرفان، فلسفه، حکمت، کلام، تاریخ اسلام و...) برای سنگرسازی در برابر این هجوم سهمگین و بیوقفه «آتئیسم» تهاجمی به ذهن انسان ایرانی مدرن هستیم.
مرحلهی بعد، طراحی و تدوین راهبرد در نحوهی ارایه این ظرفیتها و شیوههای عرضه این میراث به نسل جوان و نوجوان است. رسالت اصلی(و البته بسیار صعب و دشوار) اصحاب و کارگزاران دین(که گروه معارف سیما هم ذیل آن تعریف می شود)، باید پاسخ به شبهات بزرگ و بنیانکن القایی به اذهان نسلهای متاخر این سرزمین باشد.
از آن مهمتر، باید به سوالات اساسی ذهن جوانان(حتی جوانان مذهبی) دربارهی نسبت او با جهان، با مدرنیته و معنا و فلسفهی حیات در دنیای امروز پاسخ گفت. این بخشی تکمیلی و البته حیاتی در برنامهسازی معارفی است که پازل برنامههای مبتنی بر عاطفه و احساس دینی را کامل می کند.
همهی اینها نیازمند یک جوشش و تحرک بزرگ از به کارگیری نخبگان، ایدهپردازی، خلاقیت در فرم و محتوا و البته دیدگاه وسیع و افقنگر و پرهیز از تنگنظری و تنگچشمی است. قطعا با ایدههای بیات شده، کیسهی خالیشده از اندوخته، این مجریهای «قالبی» و این مهمانان و کارشناسان «محافظهکار» و «سر به راه»!، نه تنها این پوستاندازی و تحول ساختاری و محتوایی صورت نخواهد گرفت، که بیش از پیش در سراشیبی افول خواهیم بود.
سهیل صفاری
توده ۱۸ کیلویی از بدن یک بانوی بهشهری خارج شد
ویدیو/ زورگیران موش شدند
دیوارنگاره میدان ولیعصر؛ اسرائیل از خانه عنکبوت سست تر است
عکس/ پوستر رسانه KHAMENEI.IR در پی پاسخ تنبیهی ایران به رژیم صهیونیستی
یک مامور انتظامی در شهرستان هیرمند به شهادت رسید/ عکس
بازدید قلعهنویی از باشگاه آلانیا اسپور ترکیه + عکس
دیدار نابغه کشتی جهان با عبدالرشید سعداللهیف در مدینه+عکس
عکس/ اسبسواری دختر ۶ ماهه سردار آزمون
قاب عکسی آخرالزمانی از شهر خانیونس پس از خروج نیروهای اسرائیل از آن!
عکس/ پیام تبریک رونالدو به مسلمانان
حضور بن سلمان در نماز عیدفطر/عکس
نخستین تصویر از هلال عید فطر / عکس
ویدیو/ زورگیری در اتوبان صدر تهران
اولین عکس از همسر رضا داوودنژاد در مراسم خاکسپاری
عکس/ حضور رئیس قوه قضائیه در راهپیمایی روز قدس
عکس/حضور رئیس مجلس در راهپیمایی بزرگ روز قدس
عکسی از ناطق نوری و سردار فلاح در راهپیمایی روز قدس تهران /وزیر احمدی نژاد هم آمد
عکس/فریاد «مرگ بر اسرائیل» فرزندان شهدای حادثۀ تروریستی ساختمان کنسولی سفارت ایران
تصویر/ کودک بلوچ که در حملات تروریستی گروهک جیشالعدل مجروح شد
تصویر ۲ تروریست به هلاکت رسیده در چابهار
اولین تصاویر از شهدای حادثه تروریستی چابهار
گزارش تصویری/ شب قدر متفاوت در جزیره کیش
عکس/ انگشتر اهدایی آستان قدس به شهید زاهدی
تصویری دیده نشده از شهید زاهدی در سال ۱۳۷۵ | دو سردار شهید در یک قاب
تصاویری از ۷ مستشار نظامی شهید شده در حمله اسرائیل به کنسولگری ایران در سوریه
تصاویری از پسر آیت الله هاشمی رفسنجانی و سیداحمد خمینی در مراسم شب قدر
ویدیو/ منظور پس از مخالفت با واردات خودرو: نظرم درباره واردات خودرو نظر شخصی بود/ مکلف به اجرای قانون هستیم
تصویری باورنکردنی از پسر هادی چوپان/ فیگور مشابه گرگ ایرانی و فرزندش
تصاویر مظنونین حمله تروریستی در مسکو منتشر شد
ابطحی مجروح شد/ سارقین ناکام ماندند+ عکس
عکس/ پست اینستاگرام کنفدراسیون فوتبال آسیا به مناسبت آغاز سال نو
عکس/ کفشهای مرموز بایدن
عکس/ لوگوی گوگل برای نوروز ۱۴۰۳
عکس/ رئیسی با عباس قادری خواننده قدیمی دیدار کرد
مردی که ۷۰ سال با یک ریه آهنی زندگی کرد، درگذشت
عکس/ لحظۀ ترکیدن نارنجک دستساز در دست یک جوان
تصویری جدید از سید حسن نصرالله
انتشار تصاویر فوتوشاپی کیت میدلتون/ همسر ولیعهد انگلیس عذرخواهی کرد
تصویر آخرین حضور آیتالله جنتی درمجلس خبرگان
عکس/ حسن روحانی در مجلس خبرگان
عکس/ کاشت نهال توسط رهبر انقلاب در روز درختکاری
عکس/ ملاقات امیر تتلو با مادر و خواهرش در حاشیه اولین جلسه دادگاه
عکس/ سیدحسن خمینی در حسینیۀ جماران رای خود را به صندوق انداخت
آیت الله مدرسی یزدی و طحان نظیف رای خود را به صندوق انداختند/ عکس
عکس/ محمدباقر قالیباف رأی خود را به صندوق انداخت
عکس/ آيتالله احمد جنتی رأی خود را به صندوق انداخت
ویدئو/ دو توصیه مهم حضرت آقا به مردم
عروس با کلاه ارتشی/ گزارش تصویری از ازدواج دانشجویی در دانشگاه افسری
عکس/ فرمانده مهدی برروی دیوارنگاره میدان انقلاب تهران
عکس/ دیدار غمانگیز فردوسیپور و جواد خیابانی/ عادل همکار قدیمی را فراموش نکرد
ببینید/بیانات رهبر انقلاب پس از کاشت نهال در روز درختکاری
عکس/ حضور حاج اسماعیل قاآنی در راهپیمایی ۲۲ بهمن
نمایش سامانه موشکی زمین به زمین «قیام» در حاشیه راهپیمایی ۲۲ بهمن
عکس / چهره درهم بایدن و هریس پس از حمله به پایگاه آمریکا در اردن
دیوارنگاره جدید میدان انقلاب/ عکس
عکس/ حضور شیخ زکزاکی در حرم حضرت معصومه(س)
عکسی از کارگردانی جواد عزتی در فیلم تمساح خونی
موشکهای سپاه دیشب با هشتگ کاپشن صورتی شلیک شد/ عکس
عکس/ جدیدترین دیوارنگاره میدان فلسطین با عنوان "تابوتهایتان را آماده کنید"
دیوارنگاره میدان ولیعصر(عج) برای حمایت از تیم ملّی ایران/ عکس
عکسی دیده نشده از غلامرضا تختی در کربلا
رونمایی از نامه قدیمی غلامرضا تختی/عکس
پیکر دختر کاپشن صورتی با گوشواره قلبی در حمله تروریستی دیروز/ عکس
دیوارنگاره تهدیدآمیز میدان ولیعصر رونمایی شد / عکس
تصویری از دیدار «شهید صالح العاروری» با رئیس جمهور در ۳۰ خرداد ۱۴۰۲
آخرین تصویر ثبت شده از حاج قاسم سلیمانی قبل از شهادت
سردار سلیمانی و مادرش روی دیوارنگاره میدان ولیعصر + عکس
دیدار رئیسی با خانواده سردار شهید سید رضی موسوی
خوش و بش فردوسی پور و تاج در مراسم تشییع ملیکا محمدی/ عکس
عکسی از پدر محمدرضا گلزار در شب عروسی اش!
ایلان ماسک با لباس مخصوص ژاپنیها/ عکس
پرویز داوودی معاون اول دولت اول احمدینژاد درگذشت
درج نام مادر روی کارت ملی منتفی شد؟
کدام خودروها مشمول مالیات شدند؟
جام عجیب به لژیونر ایران رسید/ سوپرشیلد بالای سر رفت! + عکس
اینفوگرافیک/ از پایگاه هوایی «نواتیم» چه میدانید؟
شگفتانگیزان لیگ برتر والیبال؛ موهایی که سپید شد
زورگیران اتوبان صدر دستگیر شدند
یک مامور انتظامی در شهرستان هیرمند به شهادت رسید/ عکس
مالکان استقلال و پرسپولیس مشخص شدند
آغاز ثبت سفارش کتابهای درسی سال تحصیلی جدید از اردیبهشت ماه
چمران: خطر زلزله بیخ گوشمان است
کامران قاسمپور رقیب حسن یزدانی برای المپیک پاریس شد؛ جنگ گلادیاتورها!
ماجرای تنبیه بدنی یک دانش آموز در سیستان و بلوچستان چه بود؟
صفحه یک روزنامه اسرائیلی/ اسرائیل و ایالات متحده در حال آماده شدن برای پاسخ ایران هستند
ماجرای فوت پرستار کرمانشاه چه بود؟
آغاز اعزام زائران عمره مفرده از سوم اردیبهشت
برنامه امتحانات نهایی خردادماه ۱۴۰۳ اعلام شد
زمان ثبتنام کلاس اولیها اعلام شد/ متولدان نیمه دوم سال هم ثبتنام میشوند؟
قیمت روز محصولات ایرانخودرو یکشنبه ۱۹ فروردین ۱۴۰۳
هشدار پلیس فتا نسبت به کلاهبرداری در پوشش پرداخت فطریه و کفاره
عکس/ حضور زیاد نخاله در مراسم روز قدس تهران
عکسی از ناطق نوری و سردار فلاح در راهپیمایی روز قدس تهران /وزیر احمدی نژاد هم آمد
عکس/فریاد «مرگ بر اسرائیل» فرزندان شهدای حادثۀ تروریستی ساختمان کنسولی سفارت ایران
عکسی از قالیباف در مراسم وداع با شهیدان سردار زاهدی و صالحی روزبهانی
عکس/ ماشین عجیب و غریب عادل فردوسی پور
بی تفاوتی عجیب اتحادیه جهانی به ستاره های کشتی ایران در قهرمانی آسیا
سامانه بارشی در راه ایران/ آخر هفته بارانی در این استانها/ بارشها کی به تهران میرسد؟
قیمت دلار، یورو و ۴۴ ارز دیگر امروز ۱۵ فروردین /قیمت افغانی امروز چند شد؟
عسل حیدری از درخشش تیم ملی هاکی روی یخ روایت میکند/ به افتخار دختران یخی
آخرین پست اینستاگرامی رضا داوودنژاد+عکس
دوربینهای طرح ترافیک تهران با نرخ جدید روشن شد
وزارت کشور تصمیمی برای تعطیلی بوستانها در روز ۱۳ فروردین نگرفته است
حداقل حقوق ۱۴۰۳ یک کارگر چقدر است؟/ عکس
وضعیت پارک های تهران در سیزده بدر/ برنامه های همزمان روز طبعیت و شهادت حضرت علی (ع)
چرایی افزایش تعرفه اینترنت و مهم ترین تعهد اپراتورهای ارتباطی
فدراسیونی بدون رییس!
دروغ 13 مرجانه گلچین برای دیده شدن
آسمان بارانی و همراه با رعد و برق چند روزه در ۱۷ استان ایران
مذاکره با پرسپولیس انجام شد/ هافبک گلزن در آستانه توافق با سرخها
هشدار برای این استانها صادر شد/ کدام استانها روز سیزده بدر بارانی دارند؟
نگاهی به مهمترین مصوبات مجلس در سال ۱۴۰۲
اینفوگرافیک/ چه زمانی نباید خرما بخوریم؟
گفتگوی دو وزیر سابق در خصوص صداوسیما
توهین دوباره بایدن به پوتین
اینفوگرافیک/ کدام رذایل اخلاقی در قرآن آمده است؟
خودکشی یک دکتر جوان در دلفان / یک مسئول: زنگ خطر خودکشی رزیدنتها به صدا درآمد / عوامل انسانی دخیل قابل شناسایی و مجازات هستند
فرصت ویژه قلعهنویی برای صعود و اعتماد بیشتر به جوانان مقابل ترکمنستان
معاون حوزه علمیه ماهشهر به قتل رسید
اعلام جزئیات مذاکره استقلال با الهیار صیادمنش و دو لژیونر دیگر
بازگشت پرهزینه و ناموفق صداوسیما به سلبریتی ها/ پرداخت های میلیاردی صحت دارد؟
بزرگترین پیشرفتهای فناوری در سال گذشته چه بود؟
شماره تلفن های ضروری در عید نوروز
عکس/ مروری بر نامگذاری سالها توسط رهبر انقلاب از سال ۱۳۸۷ تا ۱۴۰۳
بانک صادرات ایران پشتیبان تولید و اشتغال خواهد ماند
پیام تبریک مدیرعامل شاراک به مناسبت ۲۹ اسفندماه سالروز ملی شدن صنعت نفت
جدول حقوق و دستمزد ۱۴۰۳ منتشر شد
هشدار پلیس فتا درباره تورهای لحظه آخری
توییت نماینده کارگری از جلسه تعیین دستمزد با وزیر کار
اینفوگرافیک/ توصیههایی برای جلوگیری از چاقی در ماه رمضان
اینفوگرافیک/ کمک به رفع خوابآلودگی رانندهها با چند روش ساده
هشدار نوروزی پلیس فتا: WiFi رایگان ترفند مجرمان سايبری است
هشدار سیلاب؛ مردم سعی کنند تا سال تحویل سفر نروند
ورود سامانه بارشی به کشور از امروز/ فروردینِ بارانی آغاز میشود
هفت زوج آقای گلی در فوتبال ایران/ اسدی - مغانلو زوج جدید میشوند؟
اجرای طرح ترافیک پایتخت تا ۲۸ اسفند/ جزییات اجرای طرح در نوروز
چطور اینترنت هدیه دولت را فعال کنیم؟
اینفوگرافیک/ با سرگیجههای بعد از افطار چه کنیم؟
رونمایی کیم از «قدرتمندترین» تانک جهان
اینفوگرافیک/ علت و راهکار رفع بوی بد دهان در روزهداری